پروتز مفصل شانه؛ آرتروپلاستی شانه و نکات مهم پیش از جراحی

مقدمه

پروتز مفصل شانه یا همان آرتروپلاستی شانه یک روش جراحی پیشرفته و مؤثر برای بیماران مبتلا به آرتروز شدید، شکستگی‌های پیچیده یا تخریب کامل مفصل است. در این روش، سطوح فرسوده مفصل با قطعات مصنوعی جایگزین می‌شود تا عملکرد مفصل بهبود یافته و درد بیمار کاهش یابد.

با توجه به ماهیت تهاجمی این جراحی، شناخت دقیق علل عفونت‌های پس از جراحی و راهکارهای پیشگیری از آن، نقش مهمی در موفقیت عمل دارد. در این مقاله با مراحل انجام این جراحی، انواع پروتز، مزایا، عوارض احتمالی و اقدامات پیشگیرانه آشنا می‌شویم.

دلایل انجام آرتروپلاستی شانه

• آرتروز پیشرفته مفصل شانه
• شکستگی‌های شدید و خرد شده شانه
• نکروز سر استخوان بازو
• آسیب‌های برگشت‌ناپذیر تاندون‌های روتاتور کاف
• درد مزمن و ناتوان‌کننده‌ای که به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نداده است

انواع پروتز مفصل شانه

1. پروتز آناتومیکال ( Anatomical Shoulder Prosthesis ):
برای بیمارانی که تاندون‌های روتاتور کاف سالم دارند.

2. پروتز معکوس (Reverse Shoulder Prosthesis):
در موارد پارگی گسترده روتاتور کاف یا آرتروپاتی شدید استفاده می‌شود.

مراقبت‌ها و نکات پس از جراحی پروتز شانه

• استفاده از آنتی‌بیوتیک طبق تجویز پزشک برای جلوگیری از عفونت
• شروع فیزیوتراپی با نظر جراح جهت بازگشت دامنه حرکتی
• استفاده از آویز دست (اسلینگ) تا چند هفته
• اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین تا زمان جوش خوردن کامل
• پیگیری‌های منظم تصویربرداری برای اطمینان از عملکرد مناسب پروتز

عوامل مؤثر در بروز عفونت پس از جراحی پروتز شانه

• عدم رعایت بهداشت در محل جراحی
• بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا ضعف سیستم ایمنی
• مصرف دخانیات
• آلودگی ابزار جراحی یا اتاق عمل
• عدم مصرف صحیح داروهای تجویزی

روش‌های پیشگیری از عفونت پس از پروتز مفصل شانه

• استریل کامل تجهیزات و شرایط اتاق عمل
• تجویز و مصرف صحیح آنتی‌بیوتیک قبل و بعد از عمل
• کنترل دقیق قند خون در بیماران دیابتی
• ضدعفونی کامل پوست قبل از برش جراحی
• آموزش مراقبت از زخم به بیمار و خانواده پس از ترخیص
• پرهیز از تماس مستقیم زخم با آب یا آلودگی تا زمان ترمیم کامل

نتیجه‌گیری

پروتز مفصل شانه یکی از موفق‌ترین روش‌های درمانی برای بیماران دچار درد و ناتوانی شدید مفصل است که امکان بازگشت به عملکرد طبیعی را فراهم می‌کند. با انتخاب صحیح نوع پروتز، انجام جراحی توسط جراح مجرب و رعایت مراقبت‌های بهداشتی، می‌توان احتمال عوارضی مانند عفونت را به حداقل رساند. پیشگیری، آگاهی و پیگیری مداوم، کلیدهای موفقیت در این درمان مهم هستند.