عوارض ورزش بر مفاصل شانه و زانو | پیشگیری و درمان تخصصی

مقدمه

ورزش منظم نقش کلیدی در حفظ سلامت جسمی و روانی دارد؛ اما انجام نادرست حرکات ورزشی، بدون آمادگی کافی می‌تواند منجر به بروز آسیب‌هایی در مفاصل شانه و زانو شود. این مقاله با رویکرد علمی و کاربردی، به بررسی رایج‌ترین عوارض ورزش بر مفاصل شانه و زانو، راه‌های پیشگیری و گزینه‌های درمانی می‌پردازد.

عوارض شایع ورزش بر مفصل شانه

1. التهاب تاندون‌های شانه (Tendinitis)

بر اثر حرکات تکراری، مخصوصاً در ورزش‌هایی مثل شنا، پرتاب اشیاء و وزنه‌برداری، تاندون‌های عضلات روتاتور کاف دچار التهاب می‌شوند.

2. پارگی تاندون روتاتور کاف

در صورت عدم درمان التهاب یا وارد شدن فشار ناگهانی، ممکن است تاندون‌ها پاره شوند و باعث درد مزمن، ضعف عضلات و محدودیت حرکتی شوند.

3. دررفتگی شانه

در ورزش‌های پرتابی یا هنگام افتادن با بازوی باز، شانه ممکن است از جای خود خارج شود. این عارضه بیشتر در ورزشکاران رزمی و افراد جوان دیده می‌شود.

عوارض شایع ورزش بر مفصل زانو

1. ساییدگی کشکک (Patellofemoral Pain Syndrome)

دویدن، پریدن یا اسکوات نادرست ممکن است باعث درد جلوی زانو به‌ویژه در اطراف کشکک شود.

2. آسیب رباط‌ها (به‌ویژه ACL)

در ورزش‌های پرفشار مانند فوتبال یا بسکتبال، پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) از شایع‌ترین آسیب‌هاست که معمولاً نیاز به جراحی دارد.

3. التهاب تاندون کشکک (Jumper’s Knee)

پرش‌های مکرر باعث التهاب تاندون متصل‌کننده کشکک به استخوان ساق پا می‌شود. این عارضه معمولاً دردناک و مزمن است.

روش‌های پیشگیری از آسیب به شانه و زانو در ورزش

1. گرم‌کردن اصولی: حداقل ۱۰ دقیقه گرم‌کردن بدن قبل از شروع ورزش.

2. تقویت عضلات حمایتی: تمرینات قدرتی برای عضلات اطراف شانه و زانو.

3. اصلاح تکنیک ورزش: استفاده از مربی حرفه‌ای برای اجرای صحیح حرکات.

4. استراحت کافی: پرهیز از تمرینات شدید و پی‌در‌پی و در نظر گرفتن روزهای استراحت.

5. استفاده از تجهیزات مناسب: کفش و محافظ‌هایی که فشار روی مفاصل را کاهش می‌دهند.

درمان آسیب‌های ورزشی شانه و زانو

درمان‌های غیرجراحی:

فیزیوتراپی تخصصی: برای تقویت عضلات و بازگشت دامنه حرکتی

داروهای ضدالتهاب: جهت کاهش درد و التهاب

تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یا اسید هیالورونیک در برخی موارد

درمان‌های جراحی:

در موارد شدید آسیب به تاندون یا رباط‌ها، جراحی تخصصی مفصل شانه یا زانو توسط متخصص ارتوپدی الزامی است.

نتیجه‌گیری

ورزش صحیح و اصولی با رعایت تکنیک‌ها، استفاده از تجهیزات مناسب و تقویت عضلات می‌تواند از آسیب به مفاصل شانه و زانو جلوگیری کند. در صورت بروز آسیب، تشخیص و درمان به‌موقع با روش‌های غیرجراحی یا جراحی تخصصی نقش مهمی در بازگشت سریع به فعالیت ورزشی دارد.